در جلسه 8 جولای که با حضور جمعی از ایرانیان وبه گردانندگی آقای علی رضا صدقی (عضو رسمی انجمن مشاورهای بالینی بی سی ،درمانگر ،آموزشگر ) تشکیل شد موضوع گفتگو در باره وقایعی بود که (در کمتر از یکماه پیش )بعد از شکست تیم هاکی ونکوور از رقیب آمریکائیش درین شهر اتفاق افتاد. از آنجا که این گرازش جمع بندی نظرات نیست و تنها دیدگاههای افراد متفاوت را بازگو میکند ، در علل و یا راهکارها ، گوناگونی و یا حتی تضاد دیده میشوند . دلایل و انگیزه های بروزاین ناهنجاری اجتماعی :
1_خشم و بروز آن :
به عواملی که خشم جوانان را برمی افروخت کم توجهی شده بود . برای نمونه ،از مدتها پیش با تبلیغات وسیع برنامه را هرچه بزرگتر نمایانده و ذهن آنانرا فقط به برنده شدن و بودن متوجه کرده بودند .
_از دیدگاه فیژیولوژیکی،وقتی خواسته ها و امیال کسی بر آورده نمیشود ، در پی خشم آدرنالین ترشح میشود که باعث ازدیاد نیروی عضلانی و هیجان بیشتر گشته و این انرژی است که باید آزاد شودوگرنه نابهنجاریها بروز خواهند کرد .
_نا هنجاریهای رفتاری (ازجمله پرخاشگری ) ریشه در سرکوبهای دوران کودکی دارند .
2_عوامل اقتصادی :
_ورزش بصورت صنعتی در خد مت اقتصاد و سودآوری برای جمعی در آمده و خشونت و ایجاد هیجان درین راستاست که در جاهائی برای خودشان هم خارج از کنترل میشود .
_فشار اقتصادی که به جوانها تحمیل میشود . عدم امنیت شغلی و مالی از یکسو و زندگی تحمیلی مصرفی و توانائیهای کاذب مالی که با کارتهای اعتباری به ایشان داده میشود ،استرسی را بهمراه میآورد که گاه به خشم میانجامد. 3_مدیریت ناکارآمد:
_جمع کردن بیش از صد هزار نفر در یک محله :
بعضی از جامعه شناسان (برای نمونه دورکیم ) معتقدند که قدرت تمیز و تفکر افراد در هنگامیکه در بین جمع قرار میگیرند پائینتر از زمانیست که به تنهائی فکر و عمل میکنند .
_هرچند وجود افرادی که در همان جمع نه تنها تحت تاثیر قرار نگرفته بلکه حتی سعی بر اصلاح فضا داشتند، قطعیت از آن نظریه را میگیرد ،ولی روشن است که اگرآن جمعیت در سراسر شهر بودند آسانتر کنترل و آرام میشدند .
_هرچند فروش الکل ازساعاتی ممنوع شدولی اگر زودتر اقدام میشد موثرتر بود.
_وجود آزادی زیاد و اینکه مطمئن بودند تنبیه جدی در کار نخواهد بود.
_برعکس ،تجربه کنترل مستقیم سال1994 و درحاشیه بودن در المپیک نشانداده بود که هرچه پلیس بیشتر وارد عمل شود سطح خشونت بالاتر میرود.
4_عوامل فرهنگی:
الف_کمرنگی اخلاق ومعنویات:
در جامعه سرمایه داری که سود دهی و پول حرف آخر را میزند ،اخلاق رنگ می بازد (نگاه کنیم به غارتی که در 5 دقیقه خاموشی در نیویورک در فروشگاهها ی آن اتفاق افتاد )مگر اینکه بمانند ژاپن به مدد حفظ سنت های درست و تقویت فرهنگ سالم اخلاق و معنویات حفظ شوند .
از نمونه های حفظ اخلاق در ورزش تختی را میتوان نام برد که اگر حریفش از قبل جراحتی داشت، از آن نقطه ضعف سوء استفاده نمیکرد و حال آنکه در کشتی کج و یا کیک بوکسینگ که متداولترین ورزشهای رایج دراینجاست طرفین بهر خشونتی دست میزنند.
ب:ایجاد هویتهای کاذب برای جوانان:
_هویتی شبیه به هویت قبیله ای که ناموس ! و وجود آنها وابسته به یک تیم ورزشی است را از کودکی که تی شرت با آن مارک ورزشی خاص پوشیده شروع شده و تا سالها به اشکال گوناگون تقویت میکنند . بازیکنان هاکی قهرمانان میشوند . بسیاری ازجوانان هرچه درین زمینه رخ میدهد را از اصول زندگی خود بحساب میآورند .(چند هفته قبل در جمع 600 نفره جشن رسمی فارغ التحصیلی، حتی گرداننده ایکه اسامی دانش آموزان ممتاز را میخواند دو دفعه برنامه را قطع و نتیجه بازی هاکی را که در جریان بود اعلام کرد !) .دور از انتظار نیست که ضربه خوردن هویت جمعی وابسته به یک تیم ، تعصب وعکس العمل ببار آورد .
ناگفته نماند که این هویت های کاذب از طرف جریان رسانه های جمعی و سینماکه خود اکثراابزار سرمایه داریست و متاسفانه وجه غالب را پیدا کرده ایجاد و تقویت میشود ،وگرنه در سیستم رسمی آموزش و پرورش موجود اینجا سعی بر دوری از رقابتها وتکیه بر بها دادن بر ارزش و توانائیهای فردی هر کودک و نوجوان است .
_خشونت بعنوان یک ارزش عرضه و تقویت میشود :
نقش بازیهای کامپیوتری و بویژه فراورده های هالیوود را در فرهنگ سازی اینجا نمیتوان از نظر دور داشت .فیلمهائی که با هنرمندی همدلی تماشاچی را جلب واو را دروضعیتی قرار میدهند که هر خرابکاری و خشونتی را تائید کند . مردان خشن را محبوب دلها میکنند . بسیاری از جوانان در آن واقعه در کنار ماشینهای سوخته وفروشگاههای غارت شده ،با افتخار عکس یادگاری میگرفتند و یا در فیس بوک شرح خرابکاریهای خود را میدادند.
_هویت یابی چه در سن بلوغ و چه برای نسل دوم مهاجران پدیده ایست که باید زیاد به آن بپردازیم .فشار روانی حاصل از آن هم میتواند به یافتن هویتهای کاذب کمک کند .
5-عوامل سیاسی :
از آنجا که یکی از محافظه کارترین دولتها بر سر کارست ،ماپلیسی شدن جوجامعه وبزه اجتماعی را شاهدیم.فشار به مردم برای ایجاد جو جاسوسی وشک داشتن بهمدیگرو خبرچینی هم لزومی نداشت چرا که در همه جا از قبل دوربینها را آماده داشتند .جو پلیسی به تقویت گروههائی با پوشش سیاه که ساختار شکن هستند و در آنجا هم حضور داشتند خواهد انجامید .
در احزاب مخالف گفته شده است پلیس عمدا کیس را طوری هدایت کرد که از دل این آشوب چنین برآید که مردم نیاز به تقویت ایشانرا حس کرده وبودجه بیشتر درین باره را منطقی بشمارند .
راهکارهاو پیشگیری از آسیب های اجتماعی
الف :آموزش و آگاهی در خانواده :
_آموزش مهارتهای زندگی به فرزندانمان : _ احساس خشم و رفتار پرخاشگری:
توجه به مفاهیم خشم ،پرخاشگری و رعایت آنها از بروز خشونت جلوگیری خواهد کرد .خشم یک احساس وهیجان طبیعی است که به خودی خود مشکلی نیست ولی اگر منجر به پرخاشگری و حتی خشونت (که یک رفتار غلط است ) شود مشکل زاست . خشونت میتواند همراه با آشوب باشد .دیوید برنز در کتاب (احساس خوب ) به سه نظریه اشاره میکند :الف: اجازه دهیم خشم تخلیه شود تا فرو کش کند(نظریه فروید ) . این نظریه رد شده است.
ب:به درونمان بریزیم .این نظریه هم توسط بسیاری از جمله فروید رد شده است چرا که خشم فرو خورده و سرکوب شده عامل بسیاری از امراض روان تنی از جمله رماتیسم خواهد شد .
ج:بهترین راه ، توجه به برچسبی است که ما به آن میزنیم یعنی دیگران نیستند که ما را عصبانی میکنند بلکه برداشت ما و تفسیر ی که میکنیم و ناشی از باورهای ماست اهمیت دارد و آن باورهاهم با آموزش میتواند بهینه گردد . در دیدگاه شناخت درمانی این مراحل آورده شده اند :اول رویدادی رخ میدهد . دوم باور های ما هستند که باعث تفسیر های ما یند .باورها وتفسیرهائی که ما میکنیم در رابطه با پیام هائی است که در طول عمر خود دریافت کرده ایم و در اینجاست که نقش فرهنگ و آموزش روشن میشود . مرحله سوم پیآمد آنست ،یعنی احساسی که به ما دست میدهد مثل خشم و. ودر چهارمین مرحله اگر هنوز احساسی مثل خشم داریم با مورد تردید قرار دادن آن و نگاه از زوایای دیگر به آن سعی کنیم که به احساس خوب برسیم . البته همانطور که گفته شد هیجان خشم طبیعی است و مشکل وقتی است که به پرخاشگری برسد ولی زندگی کردن با آنهم درست نیست و سعی کنیم که آنرا بهینه کنیم.بطور خلاصه وقتی احساس خشم میکنیم اگر در قدم اول آنرا برای خود انکار نکنیم و در قدم دوم به کمک تکنیکهای بسیار (مثل آرامش عضلانی ،تنفس عمیق ،دور شدن از محل و...)کمی آرام بگیریم و در مرحله سوم منطقی و مثبت و بیطرفانه به آن مشاهده کنیم رفتار پرخاشگرانه نخواهیم داشت .
_ در تربیت فرزندانمان بکوشیم از ترویج رقابتها و مقایسه ها دوری کنیم .
ب : آموزش و آگاهی در جامعه :
_اهمیت ارزشهای جامعه ،آموزش وآگاهی جمعی بر ما روشن است . بیائید با هم گروههای اجتماعی را تشکیل دهیم و یا در گروهها و احزابی که عدم خشونت را پایه قرار میدهند فعال شویم و از نیرو و قدرت افکار عمومی در جامعه استفاده و اجرای خواسته های روشن و مشخص خود را از حاکمیت و مسئولین بخواهیم .
1_خشم و بروز آن :
به عواملی که خشم جوانان را برمی افروخت کم توجهی شده بود . برای نمونه ،از مدتها پیش با تبلیغات وسیع برنامه را هرچه بزرگتر نمایانده و ذهن آنانرا فقط به برنده شدن و بودن متوجه کرده بودند .
_از دیدگاه فیژیولوژیکی،وقتی خواسته ها و امیال کسی بر آورده نمیشود ، در پی خشم آدرنالین ترشح میشود که باعث ازدیاد نیروی عضلانی و هیجان بیشتر گشته و این انرژی است که باید آزاد شودوگرنه نابهنجاریها بروز خواهند کرد .
_نا هنجاریهای رفتاری (ازجمله پرخاشگری ) ریشه در سرکوبهای دوران کودکی دارند .
2_عوامل اقتصادی :
_ورزش بصورت صنعتی در خد مت اقتصاد و سودآوری برای جمعی در آمده و خشونت و ایجاد هیجان درین راستاست که در جاهائی برای خودشان هم خارج از کنترل میشود .
_فشار اقتصادی که به جوانها تحمیل میشود . عدم امنیت شغلی و مالی از یکسو و زندگی تحمیلی مصرفی و توانائیهای کاذب مالی که با کارتهای اعتباری به ایشان داده میشود ،استرسی را بهمراه میآورد که گاه به خشم میانجامد. 3_مدیریت ناکارآمد:
_جمع کردن بیش از صد هزار نفر در یک محله :
بعضی از جامعه شناسان (برای نمونه دورکیم ) معتقدند که قدرت تمیز و تفکر افراد در هنگامیکه در بین جمع قرار میگیرند پائینتر از زمانیست که به تنهائی فکر و عمل میکنند .
_هرچند وجود افرادی که در همان جمع نه تنها تحت تاثیر قرار نگرفته بلکه حتی سعی بر اصلاح فضا داشتند، قطعیت از آن نظریه را میگیرد ،ولی روشن است که اگرآن جمعیت در سراسر شهر بودند آسانتر کنترل و آرام میشدند .
_هرچند فروش الکل ازساعاتی ممنوع شدولی اگر زودتر اقدام میشد موثرتر بود.
_وجود آزادی زیاد و اینکه مطمئن بودند تنبیه جدی در کار نخواهد بود.
_برعکس ،تجربه کنترل مستقیم سال1994 و درحاشیه بودن در المپیک نشانداده بود که هرچه پلیس بیشتر وارد عمل شود سطح خشونت بالاتر میرود.
4_عوامل فرهنگی:
الف_کمرنگی اخلاق ومعنویات:
در جامعه سرمایه داری که سود دهی و پول حرف آخر را میزند ،اخلاق رنگ می بازد (نگاه کنیم به غارتی که در 5 دقیقه خاموشی در نیویورک در فروشگاهها ی آن اتفاق افتاد )مگر اینکه بمانند ژاپن به مدد حفظ سنت های درست و تقویت فرهنگ سالم اخلاق و معنویات حفظ شوند .
از نمونه های حفظ اخلاق در ورزش تختی را میتوان نام برد که اگر حریفش از قبل جراحتی داشت، از آن نقطه ضعف سوء استفاده نمیکرد و حال آنکه در کشتی کج و یا کیک بوکسینگ که متداولترین ورزشهای رایج دراینجاست طرفین بهر خشونتی دست میزنند.
ب:ایجاد هویتهای کاذب برای جوانان:
_هویتی شبیه به هویت قبیله ای که ناموس ! و وجود آنها وابسته به یک تیم ورزشی است را از کودکی که تی شرت با آن مارک ورزشی خاص پوشیده شروع شده و تا سالها به اشکال گوناگون تقویت میکنند . بازیکنان هاکی قهرمانان میشوند . بسیاری ازجوانان هرچه درین زمینه رخ میدهد را از اصول زندگی خود بحساب میآورند .(چند هفته قبل در جمع 600 نفره جشن رسمی فارغ التحصیلی، حتی گرداننده ایکه اسامی دانش آموزان ممتاز را میخواند دو دفعه برنامه را قطع و نتیجه بازی هاکی را که در جریان بود اعلام کرد !) .دور از انتظار نیست که ضربه خوردن هویت جمعی وابسته به یک تیم ، تعصب وعکس العمل ببار آورد .
ناگفته نماند که این هویت های کاذب از طرف جریان رسانه های جمعی و سینماکه خود اکثراابزار سرمایه داریست و متاسفانه وجه غالب را پیدا کرده ایجاد و تقویت میشود ،وگرنه در سیستم رسمی آموزش و پرورش موجود اینجا سعی بر دوری از رقابتها وتکیه بر بها دادن بر ارزش و توانائیهای فردی هر کودک و نوجوان است .
_خشونت بعنوان یک ارزش عرضه و تقویت میشود :
نقش بازیهای کامپیوتری و بویژه فراورده های هالیوود را در فرهنگ سازی اینجا نمیتوان از نظر دور داشت .فیلمهائی که با هنرمندی همدلی تماشاچی را جلب واو را دروضعیتی قرار میدهند که هر خرابکاری و خشونتی را تائید کند . مردان خشن را محبوب دلها میکنند . بسیاری از جوانان در آن واقعه در کنار ماشینهای سوخته وفروشگاههای غارت شده ،با افتخار عکس یادگاری میگرفتند و یا در فیس بوک شرح خرابکاریهای خود را میدادند.
_هویت یابی چه در سن بلوغ و چه برای نسل دوم مهاجران پدیده ایست که باید زیاد به آن بپردازیم .فشار روانی حاصل از آن هم میتواند به یافتن هویتهای کاذب کمک کند .
5-عوامل سیاسی :
از آنجا که یکی از محافظه کارترین دولتها بر سر کارست ،ماپلیسی شدن جوجامعه وبزه اجتماعی را شاهدیم.فشار به مردم برای ایجاد جو جاسوسی وشک داشتن بهمدیگرو خبرچینی هم لزومی نداشت چرا که در همه جا از قبل دوربینها را آماده داشتند .جو پلیسی به تقویت گروههائی با پوشش سیاه که ساختار شکن هستند و در آنجا هم حضور داشتند خواهد انجامید .
در احزاب مخالف گفته شده است پلیس عمدا کیس را طوری هدایت کرد که از دل این آشوب چنین برآید که مردم نیاز به تقویت ایشانرا حس کرده وبودجه بیشتر درین باره را منطقی بشمارند .
راهکارهاو پیشگیری از آسیب های اجتماعی
الف :آموزش و آگاهی در خانواده :
_آموزش مهارتهای زندگی به فرزندانمان : _ احساس خشم و رفتار پرخاشگری:
توجه به مفاهیم خشم ،پرخاشگری و رعایت آنها از بروز خشونت جلوگیری خواهد کرد .خشم یک احساس وهیجان طبیعی است که به خودی خود مشکلی نیست ولی اگر منجر به پرخاشگری و حتی خشونت (که یک رفتار غلط است ) شود مشکل زاست . خشونت میتواند همراه با آشوب باشد .دیوید برنز در کتاب (احساس خوب ) به سه نظریه اشاره میکند :الف: اجازه دهیم خشم تخلیه شود تا فرو کش کند(نظریه فروید ) . این نظریه رد شده است.
ب:به درونمان بریزیم .این نظریه هم توسط بسیاری از جمله فروید رد شده است چرا که خشم فرو خورده و سرکوب شده عامل بسیاری از امراض روان تنی از جمله رماتیسم خواهد شد .
ج:بهترین راه ، توجه به برچسبی است که ما به آن میزنیم یعنی دیگران نیستند که ما را عصبانی میکنند بلکه برداشت ما و تفسیر ی که میکنیم و ناشی از باورهای ماست اهمیت دارد و آن باورهاهم با آموزش میتواند بهینه گردد . در دیدگاه شناخت درمانی این مراحل آورده شده اند :اول رویدادی رخ میدهد . دوم باور های ما هستند که باعث تفسیر های ما یند .باورها وتفسیرهائی که ما میکنیم در رابطه با پیام هائی است که در طول عمر خود دریافت کرده ایم و در اینجاست که نقش فرهنگ و آموزش روشن میشود . مرحله سوم پیآمد آنست ،یعنی احساسی که به ما دست میدهد مثل خشم و. ودر چهارمین مرحله اگر هنوز احساسی مثل خشم داریم با مورد تردید قرار دادن آن و نگاه از زوایای دیگر به آن سعی کنیم که به احساس خوب برسیم . البته همانطور که گفته شد هیجان خشم طبیعی است و مشکل وقتی است که به پرخاشگری برسد ولی زندگی کردن با آنهم درست نیست و سعی کنیم که آنرا بهینه کنیم.بطور خلاصه وقتی احساس خشم میکنیم اگر در قدم اول آنرا برای خود انکار نکنیم و در قدم دوم به کمک تکنیکهای بسیار (مثل آرامش عضلانی ،تنفس عمیق ،دور شدن از محل و...)کمی آرام بگیریم و در مرحله سوم منطقی و مثبت و بیطرفانه به آن مشاهده کنیم رفتار پرخاشگرانه نخواهیم داشت .
_ در تربیت فرزندانمان بکوشیم از ترویج رقابتها و مقایسه ها دوری کنیم .
ب : آموزش و آگاهی در جامعه :
_اهمیت ارزشهای جامعه ،آموزش وآگاهی جمعی بر ما روشن است . بیائید با هم گروههای اجتماعی را تشکیل دهیم و یا در گروهها و احزابی که عدم خشونت را پایه قرار میدهند فعال شویم و از نیرو و قدرت افکار عمومی در جامعه استفاده و اجرای خواسته های روشن و مشخص خود را از حاکمیت و مسئولین بخواهیم .
